Galvanizli tel çitler, çelik telin sıcak daldırma veya elektro-galvanizleme teknikleriyle çinko kaplanması sonucunda elde edilen çit sistemleridir. Galvanizlemenin kayıtlı tarihi 1742 yılına kadar uzanır. Fransız kimyacı Melouin, Fransız Kraliyet Akademisinde yaptığı sunumda demiri sıvı çinko (Galvaniz) içine daldırarak kaplama metodunu anlatmıştır. 1836 yılında diğer bir Fransız kimyacı Sorel, demiri öncelikle 9% sülfürik asitle temizleyip ardından amonyum klorür ile flaksladıktan (Hem yüzeyde kalan oksit tabakalarını kaldırmak hem de çinko banyosuna daldırılmadan önce koruyucu bir tabaka olusturmak ve esas olarak da çinko-demir reaksiyonun daha iyi gerçekleşmesini sağlamak için yapılan bir işlemdir) sonra çinko kaplama patentini almıştır. Benzer yöntemi kullanarak 1837 yılında da İngilizler patent almıştır. Bu tarihten 1850 yılına kadar İngiliz galvaniz endüstrisinde yılda 10.000 ton çinko; demirin korozyondan korumasında kullanılmıştır. Galvanizleme yöntemi 160 yıldan beri, bütün dünyada demir-çelik içeren tüm önemli uygulamalarda korozyondan koruma yöntemi olarak ispatlanmış tarihi ve ticari bir başarıya sahiptir.
Galvaniz yöntemi 3 temel aşamadan oluşmaktadır: Yüzey hazırlama, galvanizleme ve kontrol. Yüzey hazırlama: Herhangi bir kaplama uygulamasında en önemli aşama yüzey hazırlamadır. Beklenen servis ömründen önce bozulan kaplama örneklerinde temel sebep yanlış ve yetersiz yüzey hazırlanmasıdır. Temizlenmemiş yüzeylerde, çinko ve yüzey arasındaki reaksiyon tam olarak gerçekleşememekte ve bunun sonucunda kaplanmamış bölgeler ortaya çıkmaktadır. Yüzey hazırlama 3 adımda yapılır. Bunlar yağ alma, aside daldırma ve flakslamadır. Galvanizleme: Galvanizlenecek malzemeler minimum 98% çinko içeren ticari saflıkta sıvı çinko çözeltisine daldırılır. Banyonun kimyasal içeriği ASTM (American Society for Testing and Materials) B 6’da belirtilmiştir. Banyo sıcaklığı yaklaşık 454 ºC‘ de tutulmalıdır. Ürünlerin banyo sıcaklığına ulaşabilmeleri için banyo içinde uygun sürede kalması gerekir. Malzemeler galvaniz banyosundan yavaşça geri çekilmeli ve yüzeydeki çinko fazlaları silkelenerek ya da merkezkaç kuvvetleri etkisiyle giderilmelidir. Galvaniz kaplı yüzeydeki kimyasal reaksiyonlar malzeme çinko banyosundan çıktıktan sonra da devam eder. Kimyasal reaksiyonları bitirmek için ürünler galvanizden çıkar çıkmaz suda ya da havada soğutulmalıdır. Galvaniz Kontrolü: Sıcak daldırma galvanizde iki özellik önemlidir: Galvaniz kalınlığı ve görünümü. Malzemeler çeşitli standartlara göre galvanizlenebilir. Bu standartlarda çeşitli malzemeler ve çeşitli uygulama alanları için minimum kaplama kalınlıklarından kullanılabilecek çinko ve çelik malzemelere kadar tüm ayrıntılar verilmiştir. Sonuç olarak, galvanizleme çinko ve altında kalan demir ya da çelikle bağ yaparak oksitlenmeye karşı bir bariyer görevi görür. Galvanizleme esnasında sıvı çinko, demir ya da çelik yüzeyi ile reaksiyona girerek çeşitli çinko/demir katmanları oluşturur. Bu katmanlar: Gama fazı (G) 75% çinko-25% demir içerir; Delta fazı (d) 90% çinko-10% demir içerir; Zeta fazı (x) 94% çinko-6% demir içerir ve en dışta Eta (h) katmanı tamamen saf çinkodan oluşur.
Galvanizli tel çitin kullanım alanlarına örnek olarak, panel çit sistemlerinde belirtildiği gibi sınır hatları, askeri bölgeler, yüksek korunaklı kamu alanları, kritik endüstriyel tesisler gibi yüksek güvenlik gerektiren alanlar; konut, özel mülk, kamu binaları/alanları (Park, okul, spor sahası, havaalanı vb. gibi), standart endüstriyel tesisler gibi nispeten standart güvenlik gerektiren çevrelerin dekoratif unsurlarla birlikte kullanımı; tarım ve hayvancılık (Tarlaların ve çiftliklerin çevrilmesi) verilebilir.
Galvanizli tel çit sistemlerinin muhtelif avantajları: Yüksek korozyon direnci (Çinko kaplama, çeliğin paslanmasını geciktirerek uzun ömür sağlar), düşük bakım ihtiyacı (Boya veya ilave yüzey işlem gerektirmeden yıllarca kullanılabilir), maliyet avantajı (Diğer kaplama türlerine göre nispeten daha ekonomik bir yatırım gerektirir/hizmet maliyet kalemi oluşturur), kolay montaj (Panel çit sistemlerinde olduğu gibi modüler yapı sayesinde hızlı ve pratik kuruluma uygundur), estetik (Örnek olarak bahçe çiti/dekoratif çit seçenekleriyle çevresel ve mimari uyum sağlar). Ezcümle, galvanizli tel çit sistemleri yüksek korozyon direnci, kolay montaj imkânı ve nispeten uygun maliyetli üretim süreçleriyle günümüzde yaygın olarak tercih edilen fiziksel çevre güvenlik çözümleri arasında yer almaktadır.
Bu yazı genel bilgilendirme içindir ve profesyonel danışmanlık yerine geçmez. İçeriğe dayanarak yapılan işlemlerden doğacak risk ve sorumluluk kullanıcıya aittir.
